Nederig plannen maken
“…u zou moeten zeggen: Als de Heere wil en wij leven, dan zullen wij dit of dat doen.” Jak. 4:15
Plannen maken: voor school, ons werk, onze vrije tijd, onze toekomst. Plannen maken: het hoort bij ons leven. Ook voor de afgelopen vakantie heb je waarschijnlijk plannen gemaakt. Nagedacht over wat je zou gaan doen en met wie, waar je heen zou gaan en voor hoelang. Bedacht welke leuke dingen je wilde gaan doen met je partner, je kind(eren) en/of je vriend(en).
Het gebeurt weleens dat het ongeveer gaat zoals we gepland en bedacht hadden. Maar vaak loopt het anders. Misschien ben je deze zomer wel positief verrast. Wat je zag of meemaakte overtrof je verwachtingen. Maar het kan ook dat dingen tegenvielen of minder leuk waren. Door file, vliegtuig- of treinvertragingen duurde de reis langer. Het huisje viel tegen of je had luidruchtige buren. Het was te heet of te nat. Je tent liep onder tijdens een regenbui. Of erger: jij of een geliefde werd ziek. Of zoals in deze zomer: een gezellig dagje veranderde in een pikzwarte dag omdat je geliefde stierf en je (klein)kind of je vriend/vriendin niet meer levend thuiskwam na een ongeval. Je keerde niet blij terug van vakantie, maar met lood in je schoenen, tranen in je ogen en pijn in je hart omdat je een geliefde, (klein)kind of vriend moest gaan begraven…
Al deze voorbeelden en zeker ook de genoemde verdrietige gebeurtenissen laten ons zien dat het waar is wat Jakobus in Jak. 4:14 zegt: “u, die niet weet wat er morgen gebeuren zal, want hoe is uw leven?” Wij kunnen wel allemaal plannen maken, zo zegt hij in vers 13, maar wie zegt dat wat wij willen of denken te gaan doen ook daadwerkelijk zal gebeuren?
Plannen maken en jezelf goed voorbereiden voor wat je gaat doen is verstandig. Jakobus zegt ons echter dat we wel moeten beseffen dat wij geen controle hebben over wat in ons leven gebeurt. Dat is voorbehouden aan God. Hij alleen heeft de controle over ons leven, en over alle dingen die gebeuren. Daar doelt Jakobus op als hij de woorden schrijft: “Als de Heere wil en wij leven” (Jak. 4:15). Daarmee zegt hij dat als de Heere wil (dus als Hij besluit) dat wij iets kunnen en mogen doen, maken, uitvoeren, voortbrengen of verwerven, dat Hij ons daar dan het leven, de adem, de gezondheid, de kracht, de wijsheid, de vaardigheden, de middelen en de mogelijkheden voor zal geven. En als Hij besluit dat wij iets niet zullen en mogen doen, dan zorgt Hij ervoor dat ons daarvoor de mogelijkheden zullen ontbreken. Ja, ‘het hart van een mens overdenkt zijn weg, maar de HEERE bestuurt zijn gang’ (Spr. 16:9).
In veel Bijbelverhalen laat God zien dat Hij dit doet en het leven van mensen leidde. Maar hoe Hij dat precies doet is (ook in ons leven) vaak niet goed na te gaan. Veel belangrijker is dat je dit gelooft. Dat je gelooft dat de Heere God dagelijks op wel duizend onzichtbare manieren invloed uitoefent op het leven op aarde, op jouw leven en op het leven van anderen. Zonder die invloed kunnen wij niet leven. Het is immers God die ons adem, leven, kracht en gezondheid geeft. Zo goed is Hij voor ons. Dát moeten we voor ogen houden als we plannen maken. Doe je dat niet, dan ben je volgens Jakobus trots en aanmatigend bezig. Want dan doe je net alsof het van je eigen kracht en inzet afhangt of iets ook zal plaatsvinden of gebeuren. Terwijl je niet eens weet wat een dag zal brengen, en of God je nog een dag geeft!
Een christen wil daarom bedenken en zeggen: het is de Heere die het moet geven en doen. Dus: “Als de Heere wil en wij leven, dan zullen wij dit of dat doen.” Dat maakt je nederig en afhankelijk. Dan ga je de Heere bij alles in je leven betrekken en alles wat je doet, verlangt of nodig hebt aan Hem voorleggen. Dan ga je het van Zijn trouwe hulp en zorg verwachten.
Dat betekent niet dat je Hem altijd kunt volgen en begrijpen. We hebben van dichtbij ervaren dat Hij soms heftige, verdrietige dingen laat gebeuren. Dat kan vragen oproepen zoals: ‘Waarom greep God niet in? Waarom redde Hij hen niet?’ Het is goed om deze vragen eerlijk voor God neer te leggen en om de pijn en het verdriet dat eronder zit er bij Hem uit te gooien. Te zoeken naar Zijn nabijheid, hulp en troost. Die heb je nodig. Hij zegt in de storm van je leven tegen je: ‘Vertrouw op Mij. Ik ben wijs, goed en vol liefde. En kun je dat maar moeilijk geloven? Kijk dan naar Mijn Zoon Jezus, die als jonge man stierf aan een kruis. Dat was voor Zijn geliefden onbegrijpelijk en onbeschrijfelijk heftig. Maar juist dáár zie je hoe onnavolgbare wijs, goed en liefdevol Ik ben. En dat Ik werkelijk alle dingen mee laat werken ten goede voor wie in Mij gelooft. Ook voor jou. Vertrouw dus maar op Mij.’
Ds. Speksnijder